Đặt bút ký hợp đồng lao động: Có quy định gì mới?

Ký hợp đồng lao động (“HĐLĐ”) là điểm cuối của quá trình tuyển dụng, mở ra giai đoạn hợp tác lâu bền giữa doanh nghiệp và người lao động (“NLĐ”) và quyết định HĐLĐ có giá trị pháp lý hay không.

Bộ luật Lao động (“BLLĐ”) 2019 đã sửa đổi, bổ sung đáng kể về giao kết HĐLĐ. Có hiệu lực kể từ 01/01/2021, đây là những quy định mà các bên cần nắm rõ nhằm hạn chế rủi ro pháp lý phát sinh khi luật mới đi vào đời sống.

Nhận diện HĐLĐ

Tận dụng sự im lặng và mơ hồ của BLLĐ 2012, nhiều doanh nghiệp thỏa thuận làm việc với nhân viên nhưng dùng tên khác (VD: “hợp đồng cộng tác”, “hợp đồng dịch vụ” v.v) để trốn tránh hoặc giảm bớt trách nhiệm của chủ lao động với NLĐ theo luật định.

BLLĐ 2019 đã khắc phục thực trạng này bằng việc đưa ra cách nhận diện HĐLĐ. Cụ thể, nếu nội dung thỏa thuận chứa đựng các yếu tố cơ bản của HĐLĐ thì nó mặc nhiên được coi là HĐLĐ bất chấp mang danh xưng gì. Trong trường hợp tranh chấp, đây sẽ là vũ khí quan trọng, nhất là cho NLĐ, để đòi hỏi quyền lợi.

Bỏ HĐLĐ theo mùa vụ hoặc công việc nhất định

Pháp luật lao động hiện hành phân loại HĐLĐ gồm (1) không xác định thời hạn, (2) xác định thời hạn (trên 12 tháng đến 36 tháng) và (3) theo mùa vụ hoặc công việc nhất định (dưới 12 tháng).

Từ ngày 01/01/2021, với BLLĐĐ 2019, loại HĐLĐ theo mùa vụ hoặc công việc nhất định sẽ bị hủy bỏ. Điều đó kéo theo HĐLĐ xác định thời hạn chỉ còn “mức trần” không quá 36 tháng, mà không còn “mức sàn”.

Như vậy, sắp tới, doanh nghiệp tuyển dụng nhân viên làm việc ngắn hạn trong vài tháng cũng phải ký HĐLĐ xác định thời hạn. Sửa đổi này giúp áp dụng HĐLĐ đơn giản hơn, tránh lạm dụng hợp đồng mùa vụ và giúp bảo vệ quyền lợi NLĐ.

HĐLĐ có thể được giao kết bằng phương thức điện tử

Nhằm đáp ứng sự phát triển công nghệ thông tin, BLLĐ 2019 bổ sung hình thức hợp đồng bằng dữ liệu điện tử bên cạnh văn bản, lời nói (cho công việc dưới 01 tháng trừ HĐLĐ với nhóm NLĐ, với NLĐ dưới 15 tuổi, với người giúp việc gia đình) – có giá trị như nhau.

Tuy nhiên, cần lưu ý, doanh nghiệp và người lao động phải tuân thủ quy định về giao dịch điện tử, nhất là về chữ ký số, nếu giao kết theo hình thức này.

Phụ lục không được sửa đổi thời hạn của hợp đồng

Pháp luật hiện hành cho phép các bên ký phụ lục để kéo dài, rút ngắn thời hạn HĐLĐ một lần nếu không làm thay đổi loại HĐLĐ. Tuy nhiên, BLLĐ 2019 theo đuổi cách tiếp cận cứng rắn hơn: lắc đầu tuyệt đối với mọi sửa đổi thời hạn HĐLĐ bằng phụ lục.

Điều này đảm bảo sự ổn định của thời hạn hợp đồng, yếu tố quan trọng xác định loại HĐLĐ và từ đó ấn định quyền cũng như nghĩa vụ đặc thù của các bên. Doanh nghiệp muốn gia hạn thời gian thuê mướn lao động cần đặc biệt lưu ý quy định trên, trước khi đón nhận bước chuyển lớn của pháp luật lao động trong không đầy 02 tháng nữa.